Als ik binnenkom in het bureel van Jan Raes, kijken
een honderdtal musici me
aan, van op de foto aan de muur: het Koninklijk Concertgebouworkest
van Amsterdam. Jan is de algemeen directeur en ik vraag me af
waaruit zijn taken bestaan en welke troeven je moet bezitten om zo'n
grote groep van een 200-tal personen te leiden (orkest en
administratief personeel).Kunt u in het kort iets vertellen over uw loopbaan hier? Al 7 jaar ben ik eindverantwoordelijke voor het artistiek en zakelijk beleid van het orkest. En dit samen met mijn staf. De kerntaak is natuurlijk het orkest zelf, dat telt 120 leden. Maar er is ook een staf van 50 mensen, die geen muziek spelen.. Het orkest van Amsterdam hoort bij de oudste orkesten ter wereld, ontstaan in 1888.
Samen met mijn directe medewerkers van de artistieke afdeling bedenken we onze dromen. We spelen een 120 concerten per jaar, een 80-tal in Amsterdam, en gemiddeld 35 tot 40 in het buitenland.
Het is een proces van programmeren en plannen. We moeten zorgen dat de kwaliteit van het orkest zo goed mogelijk is, zodat we in het buitenland uitgenodigd worden.
Mijn belangrijkste taak is ervoor zorgen dat alle afdelingen goed functioneren. We brengen muziek van de laatste 280 jaar. Ik coördineer die managers, die elk een afdeling leiden, en woon 3 kwart van de concerten bij. Op tournee probeer ik er altijd bij te zijn. Dat betekent gesprekken met sponsors, met gasten, ik geef inleidingen, ik heb gesprekken met de ministers over de subsidierondes en nog veel meer.
Er wordt ook veel vooraf gepland, we plannen nu al wat we in 2017 gaan doen of in 2018. Mijn taak is vooral strategisch bezig zijn en het dan concretiseren. Het is een veelzijdig beroep met heel veel bevlogen mensen. Het is een passie en er is heel weinig routine en die wil ik er ook uithouden. Dat maakt het verschil : een bijzonder orkest is altijd goed, er is geen routine.
Wat zijn de toekomstplannen? Voor 2020 dan? De grote lijnen zijn al tot 2020 vastgelegd.
Nu plannen we een groot project voor 2016 – 2018 waarover ik nog niets mag zeggen. Het creëert een punt aan de horizon. Wat ga je spelen in Azië, in China, waar 40 miljoen mensen professioneel piano spelen. De zalen zitten er vol. Elke maand opent er een concertzaal in China. Daar zit nog groei. Brazilië, waar we ook geweest zijn, is booming terwijl in Europa de klassieke muziek zich moet herbronnen en er binnen 10 jaar waarschijnlijk niet zo veel orkesten meer zullen zijn. Het muzisch onderwijs in de dagscholen moet absoluut prioriteit krijgen. Ook om maatschappelijke redenen. Het is niet zo gemakkelijk maar in sommige streken is er wel degelijk groei. De wereldtournee van 2013 is een groot succes geweest, er is zelfs een bioscoopfilm over gemaakt.
Ik vermoed dat u reeds van jongs af aan met muziek bezig was? Ja, ik ben opgegroeid in een gezin waar mijn moeder goed piano speelde, en conservatorium liep. Tussen haar broers zat er een professionele violist/pedagoog bij. Mijn vader heeft zijn loopbaan in de zakenwereld uitgebouwd en had niets met muziek te maken. Hij is financieel expert geworden. Zijn hart lag wel bij muziek en geschiedenis. Ik heb gevoel voor muziek gekregen via mijn moeder en oom. We hebben thuis altijd naar muziek geluisterd, we gingen altijd mee naar concerten. Onze vakanties waren gevuld met musea, kerken en kloosters, dat is wel vormend. Op die manier krijg je een mix mee.
Heb je een boodschap voor de jeugd? Reis zo veel als je kan. Studeer ook filosofie of geschiedenis. Alles heeft ooit een plek. Ik heb ook nooit management of public relations gestudeerd. Ik was musicus en ik heb onderweg geleerd. Je moet eigenlijk heel je leven blijven leren. Hou contact met andere mensen, met andere culturen. Talent is belangrijk, maar je moet hard werken. Persoonlijkheidsstructuur is belangrijker dan diploma's. Durf! De gemiddelde Belg is te bang, te bescheiden.
Bent u fier om belg te zijn? Ik reis veel en ik werk al lang in het buitenland, maar ik woon nog in Antwerpen. Ik kom in heel veel landen. Belg? Daar denk ik niet over, maar ik voel wel dat ik Belg ben als ik in het buitenland ben. Een aantal dingen is echt ingeworteld: gewoontes, eten en drinken. Je ziet ook al die andere gedragsculturen, maar ik ben geen nationalist. Ik hou van België omdat het zo'n surrealistische constructie was in 1830, die ons creatief maakt, flexibel en soepel. Het is niet voor niets dat we goede schilders hebben zoals Magritte, Delvaux, en goede strips en nog veel meer. Internationaal zijn we heel breed inzetbaar, ook qua talen. Ik ben pro Europa, maar dat betekent niet dat ik tegen Azië ben, maar ik geloof wel in een inspirerende interculturaliteit, in Europa. Het is verrijkend om in zo'n land als België te mogen wonen.
Wat zou er nog kunnen verbeterd worden ? Ik
zou nog meer innovatie, durf en ondernemingsschap, en meertaligheid
in het onderwijs willen inbrengen. De lagere school
kan reeds 2-talig zijn. Meer muzische vakken, actief dan:
drama, toneel of dans,...van de lagere school tot je 18 bent. Later,
in het hoger of universitair onderwijs, kunnen ook bredere vakken
zoals filosofie of maatschappijleer aangesneden worden. Dat heb je in
het leven nodig, en in je beroep. Niet alleen specialisten, maar ook
generalisten zijn broodnodig.
Zelfs voor minder getalenteerden is het verrijkend om samen
toneel of muziek te beoefenen. Het verbetert je enorm als mens om
samen te spelen, je creativiteit te ontwikkelen, het verrijkt
je emotioneel en het vergroot je empathie, omdat je kunt samenwerken
met anderen, ook als die een andere taal spreekt, het scherpt je
denken. Zelfrespect krijgen is belangrijk en dat ontstaat als
je iets kunt, waardoor je dan weer beter omgaat met de anderen.
We leven in een tijd van desintegratie: mensen maken steeds minder deel uit van een gemeenschap. Vroeger hadden we fanfares, meer verenigingsleven, nu worden mensen eenzamer. Deel uitmaken van een community is belangrijk voor je mentale gezondheid. Muziek is hiervoor een belangrijk instrument. In Europa moet cultuur en actief deelnemen aan kunst en cultuur, een veel belangrijker agenda-punt worden. Er is geen enkel ander continent, dat zo rijk en verscheiden is als Europa.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten